Những lưu ý khi giáo viên sử dụng ChatGPT trong lớp học

Việc ứng dụng ChatGPT trong dạy học đang mở ra nhiều cơ hội đổi mới phương pháp giảng dạy. Giáo viên có thể tiết kiệm thời gian, có thêm ý tưởng sáng tạo và tạo môi trường học tập sinh động hơn. Tuy nhiên, giống như bất kỳ công cụ công nghệ nào, ChatGPT cũng có những hạn chế nhất định. Nếu không được sử dụng hợp lý, ChatGPT có thể khiến học sinh phụ thuộc, hoặc thậm chí dẫn đến sai lệch kiến thức. Bài viết này sẽ đưa ra những lưu ý quan trọng để giáo viên khai thác ChatGPT hiệu quả trong lớp học.

1. ChatGPT chỉ là công cụ hỗ trợ, không thay thế giáo viên

Một trong những ngộ nhận phổ biến là ChatGPT có thể thay thế vai trò của giáo viên. Thực tế, ChatGPT chỉ giúp xử lý công việc hành chính hoặc gợi ý ý tưởng, còn việc truyền đạt, định hướng, quản lý lớp học và nuôi dưỡng kỹ năng sống cho học sinh vẫn là vai trò không thể thay thế của thầy cô. Do đó, giáo viên cần xem ChatGPT như trợ lý, không phải “người dạy chính”.

Chatgpt là công cụ hỗ trợ không thay thế được giáo viên

2. Luôn kiểm chứng độ chính xác của thông tin

ChatGPT có khả năng tạo ra câu trả lời trôi chảy, nhưng đôi khi lại thiếu chính xác hoặc cập nhật chậm. Với những môn học cần số liệu cụ thể như Toán, Lý, Hóa, Sinh, giáo viên nên so sánh với sách giáo khoa và tài liệu chuẩn trước khi đưa vào giảng dạy. Điều này đặc biệt quan trọng để đảm bảo học sinh không tiếp nhận sai kiến thức nền tảng.

3. Điều chỉnh nội dung cho phù hợp với chương trình

Nội dung ChatGPT đưa ra có thể hay, nhưng chưa chắc phù hợp với chương trình hiện hành của Bộ Giáo dục. Giáo viên cần sàng lọc, biên tập lại để đảm bảo bám sát chuẩn kiến thức – kỹ năng. Nếu dùng trực tiếp mà không chỉnh sửa, có thể khiến học sinh bị “lệch” so với yêu cầu kiểm tra và thi cử.

4. Tránh để học sinh phụ thuộc vào ChatGPT

ChatGPT giúp học sinh làm bài tập nhanh, nhưng nếu lạm dụng, các em sẽ mất khả năng tư duy độc lập. Giáo viên nên hướng dẫn học sinh coi ChatGPT như một công cụ tham khảo, để tìm ý tưởng hoặc kiểm tra lại kiến thức. Quan trọng là học sinh phải tự suy nghĩ, phân tích và trình bày thay vì sao chép nguyên văn từ ChatGPT.

5. Đảm bảo bảo mật thông tin học sinh

Giáo viên không nên nhập thông tin cá nhân của học sinh (tên đầy đủ, điểm số, địa chỉ) vào ChatGPT. Điều này vừa không cần thiết, vừa có thể gây rủi ro về bảo mật dữ liệu. Thay vào đó, chỉ nên nhập yêu cầu chung, ví dụ: “Viết nhận xét cho học sinh có tiến bộ trong môn Toán”.

6. Hướng dẫn học sinh sử dụng đúng cách

Thay vì cấm học sinh dùng ChatGPT, giáo viên nên dạy cách khai thác công cụ này để học tập hiệu quả. Ví dụ: học sinh có thể dùng ChatGPT để luyện viết đoạn văn tiếng Anh, đặt câu hỏi ôn tập, hoặc tìm ý tưởng thuyết trình. Tuy nhiên, giáo viên cần nhắc nhở rằng kết quả từ ChatGPT chỉ là tham khảo và cần được chỉnh sửa lại.

7. Giữ sự cân bằng giữa công nghệ và phương pháp truyền thống

Dạy học bằng công nghệ hấp dẫn nhưng không nên lấn át hoàn toàn phương pháp truyền thống. Hoạt động nhóm, thảo luận trực tiếp, trải nghiệm thực tế vẫn là phần cốt lõi trong giáo dục. ChatGPT chỉ nên là công cụ bổ sung, giúp tiết kiệm thời gian và tăng sự đa dạng, chứ không thay thế hoàn toàn.

8. Rèn luyện kỹ năng số cho chính giáo viên

Muốn dùng ChatGPT hiệu quả, giáo viên cũng cần nâng cao năng lực số: biết cách đặt câu hỏi (prompt), biết kiểm chứng thông tin, và biết cách tích hợp ChatGPT vào các công cụ khác như Google Form, Quizizz, PowerPoint. Khi giáo viên thành thạo kỹ năng này, việc ứng dụng ChatGPT trong lớp học sẽ chuyên nghiệp và hiệu quả hơn.

Ứng dụng ChatGPT trong dạy học STEM

Kết luận

ChatGPT mang đến nhiều lợi ích cho giáo viên và học sinh, từ tiết kiệm thời gian soạn bài, tạo hoạt động phong phú đến hỗ trợ cá nhân hoá học tập. Tuy nhiên, để công cụ này thực sự phát huy hiệu quả, giáo viên cần sử dụng có chọn lọc, kiểm chứng kỹ lưỡng và hướng dẫn học sinh khai thác đúng cách. Khi kết hợp ChatGPT với sự sáng tạo và trách nhiệm của thầy cô, lớp học sẽ vừa hiện đại, vừa giữ được giá trị cốt lõi của giáo dục: phát triển tri thức, kỹ năng và nhân cách cho thế hệ học sinh.